ENG
ArtCult: “Histories” of art | Elpida Rikou Ιn collaboration with Κyveli Lignou-Tsamantani (art historian), Delia Tzortzaki (museologist).
Tuesday 18:30-20:30
Description
Histories of art provoke thoughts concerning current issues of anthropology of art and material culture, cultural heritage and politics, exhibition curating and museum collections. We shall discuss, more particularly, if our familiarity with images of violence helps us approach artworks from the past in a different perspective∙ how are “curiosities” inscribed in more familiar systems of object organizing and classification how we can extract and classify the information given decorative or useful objects,etc.
Suggested participants’ collective project:
An inventory of “exhibits” we have at home may inspire the invention of a contemporary cabinet of curiosities.
Program:
History or histories of art? | Elpida Rikou
March 1st
From colonization to globalization, from renaissance cabinets of curiosities to contemporary museums, from “tribal” art to blockbuster exhibitions of the 21st century, histories of art raise issues concerning anthropology of art and material culture, cultural heritage and cultural politics, the role of the museums and that of curators and many other questions concerning, one way or another, our everyday life.
‘Histories’ of violence and atrocity in art: An overview. Part 1. | Κyveli Lignou-Tsamantani:
March 15th
By taking as point of departure the notions of violence and atrocity, we will run through the art historical ‘narrative’. In what ways has violence been represented, from antiquity until the 20th century, for example in religious, mythological or historical artworks? What differences occurred in the use of different artistic mediums? We will analyse artistic examples from different periods in order to link history with art. Within the context of contemporary sociopolitical events, we will discuss to what extend our familiarity with images of violence can help us approach artworks from the past from a different perspective.
‘Histories’ of violence and atrocity in art: An overview. Part 2. | Kyveli Lignou-Tsamantani
March 29th
By taking as point of departure the notions of violence and atrocity, we will run through the art historical ‘narrative’. In what ways has violence been represented, from antiquity until the 20th century, for example in religious, mythological or historical artworks? What differences occurred in the use of different artistic mediums? We will analyse artistic examples from different periods in order to link history with art. Within the context of contemporary sociopolitical events, we will discuss to what extend our familiarity with images of violence can help us approach artworks from the past from a different perspective.
Collections of curiosities (cabinets de curiosites) in modern Europe | Delia Tzortzaki
April 12th
Even though collecting can be traced back to the Upper Paleolithic, it has hardly acquired stronger a meaning than in Medici Florence. During the centuries that followed, in Italy and elsewhere, scientists and the aristocracy formed collections of rarities including both priceless and humble objects. The collectors justified their choice by having recourse on mystical texts presenting the objects’ magical powers and suggesting ideal combinations. For centuries, researchers considered the collections of curiosities to simply be chaotic compilations of objects picked up at random. However, recent studies show that the collections constituted a dynamic mirroring of the macrocosm which could affect earthly doings. By drawing on collection studies, writers such as Umberto Eco as well as on the work of contemporary artists inspired by the cabinets de curiosites, we will discuss this phenomenon and its trajectory from the prime, rather metaphysical groupings of objects to more familiar systems of object organizing and classification.
The reticent – the talking object | Delia Tzortzaki
May 10th
There is often the case of throwing away our kids’ toys while being rarely interested in more than their form, if anything. The brand name of the production company imprinted with tiny characters on the back or the feet of a doll; the name of the country of origin; a kind of material not in use anymore; the objects, as humble as they can be, offer an enormous amount of information about the time they were made and the people using them. By applying the methodology of object analysis, we put under the microscope decorative objects and objects of use and observe how we can extract and classify the information given. Within material culture studies, object analysis leads the path to curating processes, which means the way we decide to mount and present our material. During the second half of our meeting, we go mentally back to our space and observe our relationship with the objects at home. Do we have objects in our possession that we never decide to get rid of? Are we consciously collecting objects? Where in the house are we placing them? What would we write about them if we were to make a written account, like for example, an archive card?
Everyday histories of art | Coordination: Elpida Rikou
Mai 24th
Projects’ presentation by the workshop participants and discussion. (2nd trimester: March-April-Mai)
GR
ΑrtCult: «Ιστορίες» τέχνης | Ελπίδα Ρίκου (ανθρωπολόγος) σε συνεργασία με τις Κυβέλη Λιγνού-Τσαμαντάνη (ιστορικό τέχνης) και Ντέλια Τζωρτζάκη (μουσειολόγο)
Τρίτη 18:30-20:30
Περιγραφή
Οι ιστορίες γύρω από την τέχνη δημιουργούν επίκαιρους προβληματισμούς σχετικά με ζητήματα της ανθρωπολογίας της τέχνης και του υλικού πολιτισμού, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της πολιτιστικής πολιτικής, της επιμέλειας εκθέσεων και μουσειακών συλλογών. Θα συζητήσουμε ειδικότερα κατά πόσο η εξοικείωση μας με εικόνες βίας μπορεί να μας βοηθήσει να επανεξετάσουμε έργα παλαιότερων εποχών με διαφορετικό τρόπο, πώς εγγράφονται «αξιοπερίεργα» αντικείμενα στα οικεία σε μας συστήματα οργάνωσης και ταξινόμησης, πώς εκμαιεύουμε και ταξινομούμε την πληροφορία που μας δίνουν καθημερινά αντικείμενα διακόσμησης και χρήσης, κ.ά.
Προτεινόμενο συλλογικό project των συμμετεχόντων:
Αρχείο με απογραφές των «εκθεμάτων» του χώρου κατοικίας μας μπορεί να αποτελέσει αφορμή για την επινόηση ενός σημερινού cabinet of curiosities (ερμαρίου με αξιοπερίεργα αντικείμενα)
Πρόγραμμα:
Ιστορία ή ιστορίες της ‘τέχνης’; | Ελπίδα Ρίκου
1 Μαρτίου
Από την αποικιοκρατία στην παγκοσμιοποίηση, από τα αναγεννησιακά cabinets of curiosities στα σύγχρονα μουσεία, από την φυλετική (tribal) τέχνη στις blockbuster εκθέσεις του 21ου αιώνα, οι ιστορίες γύρω από την τέχνη δημιουργούν επίκαιρους προβληματισμούς σχετικά με ζητήματα ανθρωπολογίας της τέχνης και του υλικού πολιτισμού, της πολιτιστικής κληρονομιάς και της πολιτιστικής πολιτικής, της επιμέλειας εκθέσεων και μουσειακών συλλογών και πολλά άλλα. Μένει να διαπιστώσουμε αν και πως οι ιστορίες αυτές αφορούν, εντέλει, την καθημερινότητά μας.
‘Ιστορίες’ βίας και θηριωδίας στην τέχνη: Μία ανασκόπηση – Μέρος α’ | Κυβέλη Λιγνού-Τσαμαντάνη
15 Μαρτίου:
Με σημείο αναφοράς τις έννοιες της βίας και της θηριωδίας θα κάνουμε μια ανασκόπηση στο ‘αφήγημα’ της ιστορίας της τέχνης. Τί αναπαραστατικές μορφές πήρε η απεικόνιση της βίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σε έργα – για παράδειγμα – θρησκευτικού, μυθολογικού ή ιστορικού χαρακτήρα; Ποιες διαφοροποιήσεις επέφερε η χρήση διαφορετικών εικαστικών μέσων; Μελετώντας συγκεκριμένα έργα τέχνης από διαφορετικές εποχές, θα συσχετίσουμε την ιστορία με την τέχνη. Στην σκιά των σύγχρονων κοινωνικοπολιτικών γεγονότων, θα συζητήσουμε το αν η εξοικείωση μας με εικόνες βίας μπορεί να μας βοηθήσει να επανεξετάσουμε έργα παλαιότερων εποχών με διαφορετικό τρόπο.
‘Ιστορίες’ βίας και θηριωδίας στην τέχνη: Μία ανασκόπηση. Μέρος β’ | Κυβέλη Λιγνού-Τσαμαντάνη:
29 Μαρτίου
Με σημείο αναφοράς τις έννοιες της βίας και της θηριωδίας θα κάνουμε μια ανασκόπηση στο ‘αφήγημα’ της ιστορίας της τέχνης. Τί αναπαραστατικές μορφές πήρε η απεικόνιση της βίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, σε έργα – για παράδειγμα – θρησκευτικού, μυθολογικού ή ιστορικού χαρακτήρα; Ποιες διαφοροποιήσεις επέφερε η χρήση διαφορετικών εικαστικών μέσων; Μελετώντας συγκεκριμένα έργα τέχνης από διαφορετικές εποχές, θα συσχετίσουμε την ιστορία με την τέχνη. Στην σκιά των σύγχρονων κοινωνικοπολιτικών γεγονότων, θα συζητήσουμε το αν η εξοικείωση μας με εικόνες βίας μπορεί να μας βοηθήσει να επανεξετάσουμε έργα παλαιότερων εποχών με διαφορετικό τρόπο.
Συλλογές αξιοπερίεργων (cabinets de curiosités) στην Ευρώπη των νεώτερων χρόνων | Ντέλια Τζωρτζάκη
12 Απριλίου
Αν και η έννοια της συλλογής ανιχνεύεται έως και την ανώτατη παλαιολιθική, ποτέ δεν είχε αποκτήσει εντονότερο χαρακτήρα παρά στη Φλωρεντία των Μεδίκων. Στους αιώνες που ακολούθησαν, στην Ιταλία και αλλού, επιστήμονες και πλούσιοι συγκροτούσαν συλλογές από σπάνια αντικείμενα, πολύτιμα και μη. Τεκμηρίωναν τις επιλογές τους διαβάζοντας μυστικιστικά κείμενα και ψάχνοντας για μαγικές ιδιότητες και ιδανικούς συνδυασμούς. Μέχρι πρόσφατα οι ερευνητές πίστευαν ότι οι συλλογές αξιοπερίεργων ήταν απλώς χαοτικά συνονθυλεύματα τυχαίων αντικειμένων ενώ σήμερα έχουν καταλήξει ότι αποτελούσαν δυναμικό καθρέφτη του μακρόκοσμου που μπορούσε να επηρεάζει τα γήινα πράγματα. Με τη βοήθεια των θεωρητικών σπουδών για τη συλλογή, συγγραφέων όπως ο Ουμπέρτο Έκο αλλά και σύγχρονων καλλιτεχνών που εμπνεύστηκαν από τις συλλογές αξιοπερίεργων, θα συζητήσουμε το φαινόμενο αυτό και θα δούμε πώς μετεξελίχθηκαν οι πρώιμες και μάλλον ‘μεταφυσικές’ ομαδοποιήσεις αντικειμένων σε πιο οικεία σε μας συστήματα οργάνωσης και ταξινόμησης.
Το βουβό – το ομιλούν αντικείμενο | Ντέλια Τζωρτζάκη
10 Μαίου 2016
Πολλές φορές πετάμε τα παιχνίδια των παιδιών μας, και σπάνια μας ενδιαφέρει κάτι παραπάνω κάτι παραπάνω από τη μορφή τους. Η επωνυμία της εταιρείας κατασκευής αποτυπωμένη με μικροσκοπικά γράμματα στην πλάτη ή την πατούσα μιας κούκλας, η χώρα προέλευσης, ένα υλικό που δεν χρησιμοποιείται πια: τα αντικείμενα, όσο ταπεινά κι αν είναι, προσφέρουν πληθώρα πληροφορίας για την εποχή που τα κατασκευάζει αλλά και για εκείνους που τα προτιμούν. Με εργαλείο τη μεθοδολογία ανάλυσης αντικειμένου (object analysis) βάζουμε κάτω από το μικροσκόπιο απλά, καθημερινά αντικείμενα διακόσμησης και χρήσης και παρατηρούμε τον τρόπο που εκμαιεύουμε και ταξινομούμε την πληροφορία που μας δίνουν. Στις σπουδές υλικού πολιτισμού, η ανάλυση αντικειμένου αποτελεί οδηγό για την επιμέλεια (curating), για το πώς δηλαδή θα στήσουμε και θα παρουσιάσουμε οπτικά το υλικό μας. Στο δεύτερο μέρος της συνάντησής μας, επιστρέφουμε νοερά στο δικό μας χώρο και παρατηρούμε τη σχέση μας με τα αντικείμενα. Μας έχουν ξεμείνει κάποια που δεν πετάμε; Συλλέγουμε συνειδητά άλλα; Πού τα τοποθετούμε στο σπίτι μας; Τι θα γράφαμε για αυτά αν έπρεπε να φτιάξουμε μια καρτέλα αρχειοθέτησης;
About love | Elpida Rikou (anthropologist) ιn collaboration with Alexandra Siotou (anthropologist) and Medie Megas, (choreographer and dance history teacher)
Tuesday 18:30-20:30
Description
If experiences, ideas, images, sensations of love are constructed through narratives, texts, songs, movies, if we learn and experience love through everyday performances, the role of culture and particularly of art may be of central importance in this construction. Let’s ask ourselves, then, “how do we fall in love?”
Collective project suggested: A research archive based on lived experiences which serve to the participants in order to elaborate new tales about love with the use of different media (video, photography, performance, writing, etc.)
Program:
The emotion of love (eros) as an ‘artistic’ social construction? | Elpida Rikou
March 8th
Emotions tend to be understood as “inward” expressions of the “self”. We will critically confront this widely spread conception of emotions and feelings, with the help of anthropological and psychosociological theories based on social constructionism. We shall focus on “love” (eros) as a complex of experiences, attitudes, ideas, images, sensations, constructed thought narratives, texts, songs, movies, learned and lived through everyday performances… The role of culture and of art, more specifically, seems central to this construction. But is this
Politics of love | Αlexandra Siotou
March 22nd
How do we fall in love? Who is recognized as worthy of being loved? Are we overwhelmed by public discources about love? How is the political sense of belonging connected with the warmth of erotic belonging? We examine love letters and poems, everyday practices of love such as the “romantic dinner for two” or “homemade” treats, but also technologically mediated love experiences (sms, dating sites) bringing to the fore love’s sociocultural dimension as well as the network connecting this “personal” emotion par excellence with the political, economic and social hierarchies.
Choreographies of love | Medie Megas
April 5th
What constitutes today’s ‘choreography of love’ and who is its choreographer? How is our embodied experience of love shaped by the contexts and spaces within which we meet, interact and make love? Dance, an art form which is traditionally connected to youth, the active and healthy body, to sensuality and physical pleasure in a variety of ways, could be a rich resource in the study of love or ‘eros’ as a complex psychosocial phenomenon.
During our meeting we will apply a choreographic gaze to everyday practices of love and we will examine some examples from the history of stage dance, through our own embodied knowledge of love, that is, as subjects that have been in love. If the atmosphere gets really hot, we might even cast doubt on the very basis of the conversation, the incumbent connection between dance and the erotic.
Images of love in art and everyday life | Elpida Rikou
April 19th
Πώς απεικονίζεται διαχρονικά η ερωτική σχέση στις εικαστικές τέχνες των δυτικών και μη δυτικών κοινωνιών; Την προσεγγίζουν και με ποιο τρόπο οι σύγχρονοι καλλιτέχνες; Ποια ζητούμενα κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά αναδεικνύονται μέσω της αναφοράς στον έρωτα μέσω της τέχνης; Εντέλει, πώς συνδέονται οι «εικόνες» αυτές με τις παραστάσεις του έρωτα που προτείνονται μέσω άλλων τεχνών (πχ. του κινηματογράφου, της μουσικής κλπ.) και της ποπ κουλτούρας, κυκλοφορούν στα ΜΜΕ και στοιχειοθετούνται στις καθημερινές συμπεριφορές μας; Τα ερωτήματα αυτά θα τα πραγματευτούμε μέσω επιλογής ορισμένων παραδειγμάτων που θα καθοδηγήσουν τη συζήτηση με τους συμμετέχοντες.
Readings with background music | Coordination: Elpida Rikou
May 17th
The participants present texts and songs they consider important for their own experiences of love.
Love in question | Coordination: Elpida Rikou
May 31st
The main issues approached in the workshop, the research archive and the projects elaborated by the participants on love are presented and discussed.
Σχετικά με τον Έρωτα | Ελπίδα Ρίκου (ανθρωπολόγος) σε συνεργασία με τις Αλεξάνδρα Σιώτου (ανθρωπολόγο) και Μέντη Μέγα (χορογράφο και δασκάλα ιστορίας του χορού)
Τρίτη 18:30-20:30
Περιγραφή
Θα προσεγγίσουμε τον έρωτα ως σύμπλεγμα εμπειριών, ιδεών, εικόνων, αισθήσεων, που κατασκευάζεται μέσα από αφηγήσεις, κείμενα, τραγούδια, ταινίες, μαθαίνεται και βιώνεται μέσα από καθημερινές επιτελέσεις. Ο ρόλος της κουλτούρας και ειδικότερα της τέχνης φαίνεται κεντρικός σ’αυτή την κατασκευή. Ας αναρωτηθούμε λοιπόν πώς ερωτευόμαστε;
Προτεινόμενο συλλογικό project των συμμετεχόντων:
- Aρχείο καταγραφής βιωμένων εμπειριών ως αφορμή για επεξεργασία με διάφορα μέσα (βίντεο, φωτογραφία, performance, συγγραφή, κά.) νέων αφηγημάτων σχετικά με τον έρωτα
Πρόγραμμα
Το ερωτικό συναίσθημα ως ‘καλλιτεχνική’ κοινωνική κατασκευή; | Ελπίδα Ρίκου
8 Μαρτίου
Τα συναισθήματα τείνουν να προσεγγίζονται ως «ενδόμυχες» εκφράσεις ή εκφάνσεις του «εαυτού». Θα επιχειρήσουμε την κριτική αντιμετώπιση αυτής της θεώρησης, κυρίως με τη βοήθεια ανθρωπολογικών και κοινωνιοψυχολογικών προσεγγίσεων των συναισθημάτων που στηρίζονται στην έννοια της κοινωνικής τους κατασκευής. Ας προσεγγίσουμε, λοιπόν, τον έρωτα ως σύμπλεγμα εμπειριών, αντιλήψεων, ιδεών, εικόνων, αισθήσεων, που κατασκευάζεται μέσα από αφηγήσεις, κείμενα, τραγούδια, ταινίες, μαθαίνεται και βιώνεται μέσα από καθημερινές επιτελέσεις… Ο ρόλος της κουλτούρας και ειδικότερα της τέχνης φαίνεται κεντρικός σ’αυτή την κατασκευή. Είναι όμως επαρκής αυτή η προσέγγιση ή μήπως η ερωτική εμπειρία καθαυτή (οφείλει να) διαφεύγει εντέλει από την όποια περιγραφή ή ανάλυσή της;
Πολιτικές του έρωτα | Αλεξάνδρα Σιώτου
22 Μαρτίου
Πώς ερωτευόμαστε; Ποιος/α αναγωρίζεται άξιος/α να αγαπηθεί; Ποιοι οι Λόγοι που κατακλύζουν τον δημόσιο χώρο περί Έρωτος; Πώς συνδέεται το πολιτικό ανήκειν με τη θαλπωρή του ερωτικού ανήκειν; Θέτοντας υπό εξέταση ερωτικές επιστολές και ποιήματα, καθημερινές μικροπρακτικές του έρωτα όπως το «ρομαντικό δείπνο για δυο» ή τα «σπιτικά» εδέσματα, αλλά και τις τεχνολογικά διαμεσολαβημένες ερωτικές εμπειρίες (sms, dating sites), θα επιχειρήσουμε μια πολιτική ανάγνωση του έρωτα αναδεικνύοντας τόσο την κοινωνική και πολιτισμική του διάσταση όσο και τις περίπλοκες διασυνδέσεις του έρωτα- ενός κατεξοχήν «προσωπικού» συναισθήματος- με τις πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές ιεραρχίες
Χορογραφίες του έρωτα | Mέντη Μέγα
5 Απριλίου
Ποιά είναι η ‘χορογραφία του έρωτα’ σήμερα και ποιός ο χορογράφος της; Πώς διαμορφώνεται η ενσωματωμένη εμπειρία του έρωτα από τα πλαίσια και τους χώρους στους οποίους γνωριζόμαστε, βρισκόμαστε, κάνουμε έρωτα; Ο χορός, η τέχνη που έχει συνδεθεί με ποικίλους τρόπους (όχι μόνο θεματικά) με τη νεότητα, με το ενεργητικό και υγιές σώμα, με τον αισθησιασμό και την σωματική απόλαυση, μάλλον θα μπορούσε να είναι ένα πλούσιο πεδίο έρευνας για τη μελέτη του έρωτα σαν σύνθετο ψυχοκοινωνικό φαινόμενο.
Στη συνάντηση αυτή θα εφαρμόσουμε μια χορογραφική ματιά στην καθημερινότητα του έρωτα και ταυτόχρονα θα εξετάσουμε μέσα από την ενσωματωμένη μας γνώση, ως ερωτευμένοι δηλαδή, κάποια παραδείγματα από την ιστορία του σκηνικού χορού. Αν ανάψουν πολύ τα πνεύματα, ενδεχομένως να αμφισβητήσουμε τη ίδια τη βάση της συζήτησης, την επιβεβλημένη σύνδεση του χορού με το ερωτικό σώμα.
Εικόνες του έρωτα στην τέχνη και στην καθημερινότητα | Ελπίδα Ρίκου
19 Απριλίου
Πώς απεικονίζεται διαχρονικά η ερωτική σχέση στις εικαστικές τέχνες των δυτικών και μη δυτικών κοινωνιών; Την προσεγγίζουν και με ποιο τρόπο οι σύγχρονοι καλλιτέχνες; Ποια ζητούμενα κοινωνικά, πολιτικά, πολιτισμικά αναδεικνύονται μέσω της αναφοράς στον έρωτα μέσω της τέχνης; Εντέλει, πώς συνδέονται οι «εικόνες» αυτές με τις παραστάσεις του έρωτα που προτείνονται μέσω άλλων τεχνών (πχ. του κινηματογράφου, της μουσικής κλπ.) και της ποπ κουλτούρας, κυκλοφορούν στα ΜΜΕ και στοιχειοθετούνται στις καθημερινές συμπεριφορές μας; Τα ερωτήματα αυτά θα τα πραγματευτούμε μέσω επιλογής ορισμένων παραδειγμάτων που θα καθοδηγήσουν τη συζήτηση με τους συμμετέχοντες.
Αναγνώσεις με μουσική υπόκρουση | Συντονισμός: Ελπίδα Ρίκου
17 Μαίου
Οι συμμετέχοντες διαβάζουν κείμενα και επιλέγουν μουσικά κομμάτια που θεωρούν ότι έχουν σημασία για τις προσωπικές τους ερωτικές εμπειρίες.
«Ο έρωτας ως ερώτημα» | Συντονισμός: Ελπίδα Ρίκου
31 Μαίου
Ανασκόπηση των κεντρικών ζητημάτων που προσεγγίστηκαν στο εργαστήριο, παρουσίαση αποσπασμάτων του αρχείου αφηγήσεων και των προσχεδίων projects των συμμετεχόντων και συζήτηση.
